ارزیابی فقهی حکم شوخی به دروغ در دیدگاه امامیه

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران (دانشکدگان فارابی)

2 استادیار دانشکدکان فارابی دانشگاه تهران

3 دانشجوی دکتری فقه و حقوق جزا، دانشگاه شهید مطهری.

چکیده

شوخی از مواردی است که اگر مشتمل بر عناوین حرامی همچون دروغ، کوچک شمردن، توهین قرار نگیرد، مورد ‌‌تأیید شرع می‌باشد. حکم شوخی به دروغ مورد اختلاف نظر فقهای امامیه قرار گرفته است که در صورت صدق عنوان گناه کبیره دروغ، در ابواب فقه عبادی همچون عدالت امام جماعت و محرّمات احرام، تأثیر گذار است. نوشتار حاضر به این پرسش پاسخ‌ می‌‌دهد که شوخی به دروغ جایز است یا مندرج در تحت ادله حرمت دروغ قرار گرفته و حرام است. مسئله مزبور را‌ می‌‌توان به دو نحوه تصور و آن را ارزیابی نموده و به حکم شرعی آن دست یافت. نخست آنکه دروغ به شوخی با انگیزه شوخی و بدون قصد مدلول کلام باشد و دوم اینکه گوینده مدلول کلام را قصد نماید. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی تحلیلی و از ابزار کتابخانه‌‌‌ای استفاده کرده است و چنین دست یافته است که تنها دلیل مسئله، حکم عقل است که در موضوع حکم عقل جدیت نقش داشته و دروغ به شوخی که گوینده اخبار از واقع‌ نمی‌‌دهد از قبح و استحقاق ذمی که حکم عقل و عقلاست، خارج است. لذا در صورتی که قرائن حالیه یا مقالیه در کلام مبتنی بر مقام شوخی وجود داشته باشد، شوخی ایرادی ندارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Jurisprudential evaluation of the verdict of joking and lying in the view of the Imamiyyah

نویسندگان [English]

  • ahmad saberi majd 1
  • ali jafari 2
  • ali akbar rabiee 3
1 دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران (دانشکدگان فارابی)
2 .
3 .
چکیده [English]

A joke is one of the cases that is approved by Sharia if it does not contain forbidden titles such as lies, belittling, insulting. The issue of the challenge that has been disputed by Imamiyyah jurists is a joke. This article answers the question that joking about lying is permissible or it is included under the evidence of sanctity of lying and it is forbidden. The said issue can be imagined and evaluated in two ways and its Sharia ruling can be reached. First, the lie is a joke with the motive of a joke and without the intention of the word, and second, the speaker intends the meaning of the word. The present research has used a descriptive and analytical method and library tools and it has been found that the only reason for the problem is the judgment of reason, which has played a role in the matter of the judgment of reason. It is the rule of reason and reason, it is outside. Therefore, there is no problem in joking if there are current evidences or articles in the words based on the status of a joke.

کلیدواژه‌ها [English]

  • joke on lie
  • honor of lie
  • news from reality
  • current affairs and article
  • joke