نوع مقاله : علمی پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی
2 طلبه سطح 3 حوزه علمیه
چکیده
مشهور فقها حکم به مفطر بودن «رساندن غبار غلیظ به حلق» دادهاند و بیشتر مراجع معاصر بنا بر احتیاط واجب، آن را مفطر میدانند. اما این مسئله فروعات و ادلۀ مختلفی دارد که به مناسبت آنها، نظرات فقها نیز مختلف میشود. فرع اول مسئله، قید غلظت غبار یا اطلاق آن، و فرع دوم آن، الحاق دود و بخار به غبار است. در میان ادله، ظاهراً روایت سلیمان مروزی دلیل اصلی این حکم بوده است. اما وجود اصالت اطلاق و تعارض روایت عمرو بن سعید با روایت سلیمان مروزی، دو چالش مهم در دلالت روایت سلیمان ایجاد میکند. همچنین الحاق رساندن غبار غلیظ به حلق، به مفطر اصلی اکل و شرب یا عدم الحاق آن مطرح است که در اصل مسئله تأثیر دارد. به نظر میرسد حکم احتیاط واجب از سوی فقها، راهی برای احتیاط حَسَن و تخلّص از این ابهامات است.
با بررسی این فروعات و ادله به این نتیجه رسیدهایم که اگرچه حکم احتیاط واجب برای مفطر بودن غبار و دخان و بخار، به عنوان یک مفطر مستقل شهرت دارد، اما بسیار مشکل است.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
A Reflection on the Evidences and Fatwās of the Invalidating (Breaking, Arabic: مُفِطر) of Letting Dust and Smoke Reach One’s Throat
نویسندگان [English]
- Sayyed Abolqasem Hosseini Zaidi 1
- Mahrokh Rostami 2
1 Assistant professor at Razavi University of Islamic Sciences
2 Level 3 student of seminary
چکیده [English]
Well-known (dominant) jurists have ruled that (letting thick dust reach one’s throat) is invalidating (breaking the fast), and most contemporary authorities consider it as an obligatory precaution. However, this issue has different arguments and branches, due to which the opinions of jurists also differ. The first branch of the problem is the concentration of dust or its absoluteness and the second branch is the addition of smoke and steam to the dust. Apparently, the narration of Soleiman Marvazi, among the evidences was the main reason for this verdict. However, the existence of the principle of the absoluteness and the conflict between the narration of Amr ibn Saeed and the narration of Soleiman Marvazi, creates two important challenges in the meaning of the narration of Soleiman. It has an effect on the issue to consider or not to consider attaching concentrated dust to the throat (letting thick dust reach one’s throat), to the main invalidating (breaking the fast, things which make a Fast void) eating and drinking. It seems that the verdict of obligatory precaution by the jurists is a way for better precaution and to get rid of these ambiguities. We have come to the conclusion by examining these arguments and branches that although the obligatory precautionary verdict for dust, smoke and steam is known as an independent breaking dominantly, but it is very difficult.
کلیدواژهها [English]
- Invalidating (things which make a fast void) of fasting
- Invalidating (breaking the fast)
- Letting thick dust reach one’s throat
- Smoking and tobacco verdict
- آملی، محمدتقی، مصباح الهدی فی شرح العروة الوثقی، تهران، مؤلف، 1380 ق.
- ابن زهره حلبی، سیدحمزة بن علی حسینی، غنیة النزوع الی علمی الاصول و الفروع، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، 1417 ق.
- اشتهاردی، علیپناه، مدارک العروه، تهران، دار الاسوة للطباعة و النشر، 1417 ق.
- انصاری دزفولی، مرتضی بن محمدامین، کتاب الصوم، قم، کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری، 1413 ق.
- تبریزی، جواد بن علی، تنقیح مبانی العروة ـ کتاب الصوم، قم، دار الصدیقة الشهیدة ، 1427 ق.
- حرّ عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، مٶسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث، 1409 ق.
- حسینی سیستانی، سیدعلی، منهاج الصالحین، چاپ پنجم، قم، دفتر معظمله، 1417 ق.
- سبحانی تبریزی، جعفر، الصوم فی الشریعة الاسلامیة الغراء، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، 1420 ق.
- شبیری زنجانی، سیدموسی، توضیح المسائل، قم، سلسبیل، 1430 ق.
- شریف مرتضی علمالهدی، سیدعلی بن حسین موسوی، المسائل الناصریات، تهران، رابطة الثقافة و العلاقات الاسلامیه، 1417 ق.
- شریف مرتضی علمالهدی، جمل العلم و العمل، نجف اشرف، مطبعة الآداب، 1387 ق.
- صدوق، محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی، المقنع، قم، مؤسسه امام هادی(ع)، 1415 ق.
- طباطبایی حکیم، سیدمحسن، مستمسک العروة الوثقی، قم، دار التفسسیر، 1416 ق.
- طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم بن عبدالعظیم، العروة الوثقی فیما تعمّ به البلوی (المحشّی)، تحقیق و تصحیح احمد محسنی سبزواری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1419 ق.
- طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم بن عبدالعظیم، العروة الوثقی مع التعلیقات، قم، مدرسه امام علی بن ابیطالب، 1428 ق.
- طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم بن عبدالعظیم، العروة الوثقی مع تعالیق الامام الخمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1422 ق.
- طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم بن عبدالعظیم، العروة الوثقی مع تعلیقات السید مصطفی الخمینی، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1418 ق.
- طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم بن عبدالعظیم، العروة الوثقی مع تعلیقات الفاضل، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، بیتا. (الف)
- طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم بن عبدالعظیم، العروة الوثقی مع تعلیقات المنتظری، نرمافزار جامع فقه اهل البیت(ع) مرکز اسلامی نور، بیتا. (ب)
- طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، الخلاف، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1407 ق.
- طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیه، چاپ سوم، تهران، المکتبة المرتضویة لاحیاء الآثار الجعفریه، 1387 ق.
- عاملی جبعی (شهید ثانی)، زینالدین بن علی، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، قم، مٶسسة المعارف الاسلامیه، 1413 ق.
- محدث قمی، شیخ عباس، الغایة القصوی فی ترجمة العروة الوثقی، تصحیح علیرضا اسداللهیفرد، قم، صبح پیروزی، 1423 ق.
- محقق حلّی، ابوالقاسم نجمالدین جعفر بن حسن، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، چاپ دوم، قم، اسماعیلیان، 1408 ق.
- منتظری نجفآبادی، حسینعلی، کتاب الصوم، قم، ارغوان دانش، 1428 ق.
- موسوی خمینی، سیدروحاللّٰه، توضیح المسائل، تهران، مؤلف، 1426 ق.
- موسوی خویی، سیدابوالقاسم، المستند فی شرح العروة الوثقی، نرمافزار جامع فقه اهل البیت(ع) مرکز اسلامی نور، بیتا.
- موسوی خویی، سیدابوالقاسم، موسوعة الامام الخوئی، قم، مؤسسة احیاء آثار الامام الخوئی، 1418 ق.
- موسوی سبزواری، سیدعبدالاعلی، مهذّب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام، چاپ چهارم، قم، المنار، 1413 ق.
- موسوی عاملی، سیدمحمد بن علی، مدارک الاحکام فی شرح عبادات شرائع الاسلام، بیروت، مؤسسه آل البیت(ع)، 1411 ق.
- وحید خراسانی، حسین، توضیح المسائل، چاپ نهم، قم، مدرسه امام باقر، 1428 ق.