نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

• البرز محقق گرفمی

دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران.

چکیده

یکی از فروعات مربوط به زکات، مواردی است که زکات به آنها تعلق می‌گیرد. دراین‌باره دو دسته عمومی از روایات وجود دارند که بر اساس دسته‌ای، موارد زکات در نُه مورد منحصر است و ظاهر دسته دیگر بر امکان توسعه موارد زکات رهنمون است. فقیهان در مواجهه با روایات دسته دوم سه دیدگاه را برگزیده‌اند: طرح آنها، حمل بر استحباب یا حمل بر تقیّه. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با بهره از منابع اِسنادی در پی تحلیل روایات پیش‌گفته است. برای دست یافتن به این هدف پس از تبیین و نقد هر یک از رویکردها به این روایات، ناکارآمدن بودن هر یک از آنها در زدودن تعارض روایات به اثبات رسیده است. در گام پسین برای ارائه رویکردی مناسب، شماری از روایات در قامت شاهد جمع مورد استناد قرار گرفته‌اند که دربردارنده مؤلفه‌های ذیل هستند: عفو رسول خدا(ص) از سایر موارد، عفو زکات خرما توسط امام کاظم(ع)، ثبوت زکات برنج برای مردم اهل عراق. دستاورد پژوهش آن است که با توجه به این روش، موارد زکات به شرایط زمانی، مکانی یا مصالحی وابسته بوده و معصوم(ع) یا حاکمان صالح دولت اسلامی می‌توانند موارد آن را تعیین نمایند.

کلیدواژه‌ها

• متعَلقات زکات
• روایات متعارض
• استحباب
• تقیّه
• شاهد جمع
• عفو معصوم (ع)

موضوعات

• فقه العباده

عنوان مقاله [English]

A critical analysis of the jurisprudents' encounter with narrations guiding the development of zakat issues.

نویسنده [English]

• alborz mohaghegh garfami

Master’s Graduate in Quranic and Hadith Sciences, Department of Quranic and Hadith Sciences, Razavi University of Islamic Sciences, Mashhad, Iran.

چکیده [English]

One of the branches related to this obligation is the cases to which Zakat is due. When faced with the second group of narrations, jurists have chosen three perspectives: their design, carrying it on istihabbah or carrying it on taqiyyah. This research has analyzed the aforementioned narrations using a descriptive-analytical method and using isnadic sources. To achieve this goal, after explaining and criticizing each of the approaches to these narrations, it has been proven that each of them is ineffective in eliminating the conflict of narrations. In the next step, to present an appropriate approach, a number of narrations have been cited as witnesses of the majority, which include the following components: the forgiveness of the Messenger of God (PBUH) from other cases, the forgiveness of zakat on dates by Imam Kazim (PBUH), the confirmation of zakat on rice for the people of Iraq, the dependence of zakat cases according to the infallible (PBUH). The research achievement is that according to this method, the cases of zakat depend on the conditions of time, place, or material, and the Infallible (AS) or the righteous rulers of the Islamic state can determine its cases.

کلیدواژه‌ها [English]

• Related matters of zakat
• conflicting narrations
• recommendedness
• taqiyya
• witness of the multitude
• forgiveness of the infallible (peace be upon him).(مذکّر)