نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 طلبۀ سطح 4، حوزه علمیه خراسان، مشهد، ایران.

2 استاد سطح 4، حوزه علمیه خراسان، مشهد، ایران.

چکیده

در ادله شرعی اعم از آیات قرآن و روایات معصومین الفاظی وجود دارد که مفهوم آن مورد اختلاف علما و اندیشمندان عرصه فقه است. یکی از این الفاظ مورد اختلاف، واژه عمد است که بسیار پرکاربرد در ابواب مختلف فقهی است و دارای اهمیت ویژه‌ای در فقه عبادات و معاملات خصوصاً فقه جزائی می‌باشد. در اینکه آیا علم به حکم در تحقق معنای تعمد، مدخلیت دارد یا نه، سه دیدگاه وجود دارد. یک دیدگاه معتقد است که علم به حکم هیچ مدخلیتی در تحقق معنای عمد نداشته و در نتیجه هم عالم به حکم و هم جاهل به حکم هر دو می‌توانند متعمد باشند. دیدگاه دیگر علم به حکم را دخیل در معنای عمد می‌شمرد که بر اساس آن تنها عالم به حکم می‌تواند متعمد محسوب گردد، و دیدگاه سوم این لفظ را فاقد ظهور در قصد مطلق و قصد ناشی از علم می‌داند و بر این باور است که برای فهم معنای تعمد در ادله باید به قراین دیگر مراجعه نمود. این تحقیق در پاسخ به این سؤال که «نقش علم به حکم در تحقق معنای عمد در کتاب و سنت چیست؟» و با هدف فهم دقیق معنای تعمد در ادله و استنباط احکام مرتبط با فعل یا ترک تعمدی، از روش گردآوری کتابخانه‌ای و روش پژوهشِ توصیفی- تحلیلی کمک گرفته و به این نتیجه دست یافته‌است که واژه عمد در هیچ یک از این دو معنا ظهوری ندارد و به کمک قراین می‌توان به معنای دقیق آن پی‌برد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the role of knowledge of rulings in realizing the meaning of intention in the Book and Tradition

نویسندگان [English]

  • Shahaboddin Kazemi Gilvardi 1
  • Muhammad-Javad Ansarian 2

1 Level 4 student, Khorasan Seminary, Mashhad, Iran.

2 Level 4 Professor, Khorasan Seminary, Mashhad, Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The interplay of knowledge in intentionality
  • the interplay of knowledge in ruling on intentionality
  • the contrast between error and intentionality
  • the contrast between intentionality and ignorance