نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت‌الله بروجردی، بروجرد، ایران.

2 استادیار، گروه فقه و حقوق، دانشگاه شهر کرد، شهر کرد، ایران.

چکیده

حمایت زیادی در معاهدات حقوق بشردوستانه خصوصاً کنوانسیون سوم ژنو، از اسیر جنگی شده که در ضمن مقررات متعدد آمده است، اما تحت عنوان «اسیر مجروح» نیامده است. با توجه به وجود این مقررات در نظام بین‌الملل، ضرورت دارد تا این مقررات نسبت به اسیر مجروح، در فقه اسلامی تبیین گردد، چراکه در منابع شرعی و متون فقهی، اسیر مجروح به‌مثابه گونه‌ خاصی از اسرا به رسمیت شناخته شده و احکام اختصاصی برای وی بیان شده است. بر مبنای آرای فقیهان امامیه می‌توان اسیران مجروح را بر دو نوع مختلف دانست: نخست افرادی که حین درگیری به اسارت درآمده‌اند و قسم دوم، اشخاصی که پس از درگیری به اسارت گرفته شده‌اند. موضوعی با این اهمیت تاکنون توسط پژوهشگران عرصه فقه و حقوق به‌صورت مستقل و مبسوط مورد توجه قرار نگرفته است. در همین راستا، در این پژوهش، ضمن بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای، با اتخاذ رویکردی توصیفی – تحلیلی، به تشریح این موضوع پرداخته شده است. در نوشتار پیش‌رو این نتیجه حاصل آمد که گرچه میان فقها در خصوص حکم اسیر مجروح و گونه‌های آن اختلاف نظر وجود دارد، اما نظریه مطابق مبانی شرعی در این زمینه حکم به آزادسازی چنین اسیری است. در عین حال، این حکم منوط به شرایط و ویژگی‌هایی است که در این نوشتار به مهم‌ترین آن‌ها پرداخته شده است. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

حکم اسیر مجروح از منظر حقوقِ بشردوستانه اسلامی

نویسندگان [English]

  • Mahdi Moazzami Goudarzi 1
  • Mohammad Jafar sadeghpour 2

1 Assistant Professor, Department of Law, Faculty of Humanities, Ayatollah Boroujerdi University, Boroujerd, Iran.

2 Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Law, Shahr-e-Kord University, Shahr-e-Kord, Iran.

چکیده [English]

چکیده
با آنکه حمایت زیادی در معاهدات حقوق بشردوستانه خصوصاً کنوانسیون سوم ژنو، از اسیر جنگی شده است؛ اما این مقررات نسبت به اسیری که مجروح شده، ساکت است. این در حالی است که در منابع شرعی و متون فقهی، اسیر مجروح به مثابه گونه‌ی خاصی از اسرا به رسمیّت شناخته شده و احکام اختصاصی برای وی بیان شده است. بر مبنای آراء فقیهان امامیه می‌توان اسیران مجروح را بر دو نوع مختلف دانست: نخست افرادی که حین درگیری به اسارت درآمده‌اند و قسم دوم اشخاصی که پس از درگیری به اسارت گرفته شده‌اند. شگفتا که موضوعی با این اهمیت تا کنون توسط پژوهشگران عرصه فقه و حقوق به صورت مستقل و مبسوط مورد توجه قرار نگرفته است. در همین راستا، در این پژوهش، ضمن بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای، با اتخاذ رویکردی توصیفی و تحلیلی به تشریح این موضوع پرداخته شده است. در نوشتار پیش‌رو این نتیجه حاصل آمده که گرچه میان فقها در خصوص حکم اسیر مجروح و گونه‌های آن اختلاف نظر وجود دارد اما نظریه مطابق مبانی شرعی در این زمینه حکم به آزادسازی چنین اسیری است. در عین حال، این حکم منوط به شرایط و ویژگی‌هایی است که در این نوشتار به مهمترین آنها پرداخته شده

کلیدواژه‌ها [English]

  • اسیر
  • آزادسازی
  • مجروح
  • مخاصمه