نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

• اسدالله رضایی

سطح 4 حوزه علمیه، رشته فقه و معارف اسلامی، قم، ایران؛ دکتری مطالعات تطبیقی مذاهب فقهی، دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی، قم، ایران.

چکیده

نماز جمعه پس از کنگرۀ سالانۀ عظیم حج، باشکوه‌ترین تجمّع عبادی سیاسی هفتگی است که مسلمانان را در بافضیلت‌ترین روز هفته در زمان واحد و صف واحد، به بندگی معبود واحد و بی‌همتا قرار می‌دهد. امامت جمعه و خطبه‌های ارائه‌شدۀ آن از مهم‌ترین ارکان این عبادت جمعی به شمار می‌رود و همۀ مذاهب بر اهمیت و نقش محوری امام جمعه تأکید می‌کنند. اما این‌که جایگاه امامت جمعه، رسمی و منصب، به شمار می‌رود تا با حضور حاکم یا نمایندۀ او مشروعیت پیدا کند یا چنین نیست، میان مذاهب فقهی اتفاق نظر وجود ندارد. یافته‌های تحقیق حاضر با رویکرد تطبیقی مبتنی بر روش کتابخانه‌ای و تحلیل داده‌ها نشان می‌دهند که فقهای امامیه، هرچند به دو گروه «انکار» و«اثبات‌» منصب امامت جمعه در عصر غیبت تقسیم شده‌اند، ولی با توجه به تقیید اطلاق روایاتِ باب مشروعیت نماز جمعه، منصب بودن امامت جمعه، نزد فقیهان معاصر پذیرفته شده است. ولی در فقه اهل‌سنت، تنها حنفی‌ها بر منصب بودن امامت جمعه تأکید می‌کنند و نمازی بدون حضور حاکم (هرچندجائر)، یا نایب یا بدون اذن او را مشروع نمی‌دانند، هرچند مذاهب فقهی دیگر، استحباب حضور یا اذن حاکم را انکار نمی‌کنند، اما آن را منصب نمی‌دانند.

کلیدواژه‌ها

• جمعه
• نماز جمعه
• منصب
• امامیه
• مذاهب
• مذاهب فقهی
• اهل سنت

موضوعات

• فقه العباده

عنوان مقاله [English]

barresi monasb emamet jame dar fagheh mozanpab faghehy(emamiyeh ve hal sonnat)

نویسنده [English]

• Asadollah Reazaei

Level 4, Qom Seminary, Jurisprudence and Islamic Studies. PhD in Comparative Studies of Jurisprudential Sects, University of Religions and Islamic Sects, Qom, Iran.

چکیده [English]

namaz jame, pes az kangareh salaneh azym haj, ba shkuh taryne tajammaa ebady syasy ve npaftagy est keh moslamanan ra dar ba fazylat taryne ruz npafteh dar zaman vahad ve saf vahad, bah bandegy mobud vahad ve bey‌cpehmeta, gharar my‌dahad. emamet ve khotbeh‌cpehay araeh shodeh az soy o, manpam taryne arkan ayne ebadat jamy bah shmar my‌rud ve cpehmeh mozanpab bar hamyt ve naqsh mahvary emam jame, takyd my‌konand. ema aynakeh jaygah emamet jame, rasmy ve mَnasَbe, bah shmar my‌rud ta ba hozur hakam ya namaynadeh o moshruyhght peyda kand ya chenyne neyset? myan mozanpab faghehy etefagh nazar vojud nadard. yafteh‌cpehay tahghygh hazar ba roykard tatabyghy mobtany bar rosh ketabakhaneh‌ay ve tahlyle dadeh‌cpeha, neshan my‌dahad keh faghesay emamyyeh, nparchand bah do garveh:«enkar» ve«esbat» mَnasَbe emamet jame dar asr ghybat, taqsym shodeh and vely ba tojeh bah taghyyd etlagh ravayot resydah dar bab moshruyhght namaz jame, monasb bodan emamet jame, nazad faghycpehan moaser pazyrafteh shodeh est. ema dar fagheh hal‌sonnat, taneya hanfy‌cpeha, bar monasb bodan emamet jame, takyd my‌konand ve namazy bedon hozur hakam(nparchandjaer), ya naybe ya ezn o, moshru namy‌danand, ve mozanpab dygar, npar chand keh estahbab hozur ya ezn hakam ra, enkar namy‌konand vely an ra monasb namy‌danand.

کلیدواژه‌ها [English]

• جمعه
• نماز جمعه
• مَنصَب بودن امامت
• حاکم ظالم